Jak odczytywać wyniki badań w kontekście chorób poruszanych na tym blogu
Z założenia ten blog jest poświęcony profilaktyce ale wiele osób wiedząc że interesuję się zagadnieniami medycznymi pyta mnie o interpretację wyników badań laboratoryjnych. Stąd pomysł na to aby w kolejnych postach napisać kilka słów o najważniejszych wartościach referencyjnych. Dzisiaj pod lupę idzie poziom żelaza.
Poziom żelaża: niedobór i nadmiar
Szczególną rolę wśród pierwiastków śladowych odgrywa żelazo. Jest ważnym składnikiem hemoglobiny, czerwonego barwnika krwi. Jego niedobór jest najczęstszą przyczyną niedokrwistości (anemii). Około dwie trzecie żelaza znajdującego się w organizmie jest zawarta w hemoglobinie, blisko 10 procent to tak zwane żelazo czynne, a reszta to zmagazynowane rezerwy. Żelazo zapasowe wiąże się z białkiem, ferrytyną. Ilość ferrytyny jest więc miernikiem rezerw żelaza. W krwi żelazo wiąże się z białkiem transportowym, transferryną. Im więcej wolnej transferryny, tym mniejsza zawartość żelaza w organizmie.
Określenie wartości tych białek służy zatem również stwierdzeniu niedoboru bądź nadmiaru żelaza
Niedobór żelaza może być spowodowany niewłaściwym sposobem odżywiania, zaburzeniami wchłaniania żelaza (resorpcja) w jelicie, wzmożonym zapotrzebowaniem organizmu i- najczęściej- utratą żelaza na skutek ostrego bądź przewlekłego krwawienia. Głównym objawem niedoboru żelaza jest anemia. 80% niedokrwistości z niedoboru żelaza występuje u kobiet, które podczas menstruacji tracą krew, a więc zużywają więcej tego pierwiastka. Zapotrzebowanie na żelazo jest zwiększone u dzieci, kobiet w ciąży i w okresie karmienia.
Często osoby które mają niski poziom żelaza mylą pierwsze objawy ze zmęczeniem, apatią i bagatelizują sprawę zganiając swój stan nawet na złą pogodę. Sama anemia może wpływać negatywnie na serce i mózg ponieważ hemoglobina transportuje tlen niezbędny dla funkcjonowania komórek i tkanek. Serce i mózg jest niezwykle wrażliwe na niedotlenienie dlatego tak ważne jest robienie podstawowych badań i sprawdzenie wartości referencyjnych:.
Powszechnie sądzi się, że badaniem potwierdzającym lub wykluczającym anemię jest morfologia, w której oznacza się m.in. poziom hemoglobiny. Jeśli wartość hemoglobiny spada poniżej 12,5 g% u kobiet i 14 g% u mężczyzn, lekarz stwierdza niedokrwistość. Inny wskaźnik w morfologii MCV (z ang. Mean Corpuscular Volium, czyli średnia objętość krwinki) pozwala ocenić, z jakim rodzajem anemii mamy do czynienia. U zdrowego człowieka MCV wynosi oko 80 fl. Jeżeli MCV przekracza 110 fl – krwinka jest zbyt duża i świadczy to o niedokrwistości z niedoboru witaminy B12. MCV poniżej 70 fl oznacza, że krwinki są zbyt małe, a to charakterystyczne dla anemii z niedoboru żelaza.
Morfologia ma tę wadę, że wykrywa już zaawansowaną anemię. Tymczasem istnieje badanie, które pozwoli wytropić niedobory żelaza, zanim pojawi się niedokrwistość.
Oznaczenia parametrów gospodarki żelazem (normy):
Żelazo:
mężczyźni 40-168 ug/dl, 7,2-30,1umol/l
kobiety 23-165mg/dl , 4,1-29,5umol/l
Ferrytyna: mężczyźni 30-300ug/l
kobiety: 20-200 ug/l
Transfferyna:
mężczyźni i kobiety 200-400 mg/dl bądź 16-45%
Czy wiesz, że kwaśne środowisko sprzyja uwalnianiu się
żelaza. Szklanka zawierającego witaminę C soku pomarańczowego do warzywnego posiłku zwiększa wielokrotnie resorpcję żelaza w jelicie. Natomiast niektóre wtórne substancje roślinne takie jak fityniany
(otręby zbożowe, rośliny strączkowe) lub polifenole (herbata, kawa) łączą się z żelazem, tak że nie jest ono resorbowane w jelicie, tylko wydalane. A więc picie kawy lub spożywanie innych produktów zawierających kofeinę po wegetariańskim
obiedzie to nie najlepszy pomysł. Także produkty mleczne hamują przyswajanie żelaza.
Badania dowodzą, że stosowanie antyoksydantów (w tym przypadku bioflawonoidów) w diecie pomaga w absorbcji minerałów i innych witamin. Tak jest z witaminą C i bioaktywną taksyfoliną.
CIEKAWOSTKA:
Taksyfolina pomaga we wchłanianiu żelaza, które jest konieczne w celu związania tlenu z hemoglobiną we krwi. Bez odpowiedniego transportu tlenu we krwi, mięśnie są pozbawione H2O, tym samym ich wydajność zostaje zakłócona.
Jest naturalnym chelatem (chelaty charakteryzują się wysoką trwałością termodynamiczną i kinetyczną, co jest skutkiem utworzenia tak zwanego pierścienia chelatowego – cyklicznego fragmentu, którego jednym z elementów jest koordynowany atom metalu) nie wykazującym toksyczności.
Może Cię zainteresować:
Dlaczego sportowcom może pomóc taksyfolina?
Antyoksydanty, Tarczyca i Hashimoto
Inne badania:
Badania moczu- wyniki i wartości
Wykaz badań dla 30,40,50 i 60 latków (podstawowe i rozszerzone)